Giao thừa là thời khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Nghi lễ cúng giao thừa mang ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa Việt, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng. Vậy mâm cúng giao thừa cần chuẩn bị những gì? Cách cúng như thế nào cho đúng? Bài viết của Hành Trình Khởi Nghiệp sẽ giải đáp chi tiết.
Mâm cúng giao thừa miền Bắc
Ý Nghĩa Của Lễ Cúng Giao Thừa
Theo quan niệm dân gian, cúng giao thừa (hay còn gọi là cúng trừ tịch) là nghi lễ tiễn đưa năm cũ, đón chào năm mới, bỏ qua những điều không may mắn và cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới. Nghi lễ này cũng là dịp để gia đình sum vầy, tưởng nhớ tổ tiên và bày tỏ lòng thành kính với thần linh. Cúng giao thừa được thực hiện cả trong nhà và ngoài trời, mỗi nơi mang một ý nghĩa riêng.
Cúng trong nhà thể hiện lòng hiếu thảo với tổ tiên, mời ông bà về sum họp cùng con cháu trong những ngày Tết. Cúng ngoài trời là để tiễn đưa vị thần Hành khiển năm cũ và nghênh đón vị thần Hành khiển năm mới, cầu mong sự phù hộ cho gia đình.
Chuẩn Bị Mâm Cúng Giao Thừa Trong Nhà
Mâm cúng giao thừa trong nhà mỗi miền có sự khác biệt về món ăn nhưng đều mang chung ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên.
Mâm Cúng Giao Thừa Miền Bắc
Thường gồm các món ăn truyền thống như: bánh chưng, gà luộc, giò lụa, nem rán, canh măng móng giò, miến nấu lòng gà,… được bày biện theo số lượng chẵn, thể hiện sự cân bằng, hài hòa.
Mâm Cúng Giao Thừa Miền Trung
Đặc trưng với bánh tét, gà bóp rau răm, chả Huế, thịt heo luộc, ram, nem lụi,… mang đậm hương vị ẩm thực miền Trung.
Mâm Cúng Giao Thừa Miền Nam
Thường có các món ăn nguội như: thịt kho hột vịt, canh khổ qua nhồi thịt, gỏi cuốn, chả giò,… phù hợp với khí hậu nóng ẩm.
Mâm cúng giao thừa chung cho cả ba miền thường bao gồm:
- Gà luộc
- Bánh chưng (hoặc bánh tét)
- Giò, chả
- Thịt đông
- Dưa món
- Dưa hành
- Cá rán
- Canh măng
- Trầu cau
- Gạo muối
- Hoa quả
- Rượu, trà
- Vàng mã
- Hương, đèn, nến
Chuẩn Bị Mâm Cúng Giao Thừa Ngoài Trời
Mâm cúng ngoài trời đơn giản hơn, chủ yếu gồm:
- Gà trống luộc nguyên con (miệng ngậm hoa hồng đỏ)
- Xôi gấc hoặc bánh chưng
- Rượu, trà
- Hoa quả, trầu cau
- Gạo muối
- Hương, đèn, nến
- Thọ kim (vàng mã)
- Mũ cho Táo quân và Hành khiển
- Sớ văn biểu
Cách Bày Mâm Cúng Giao Thừa Ngoài Trời
Mâm cúng nên đặt ở hướng Nam (Hỷ thần) hoặc hướng Đông (Thần Tài).
- Đặt bàn, trải khăn, đặt mâm.
- Đặt gà luộc ở giữa mâm, đầu hướng ra ngoài.
- Đặt bánh chưng (hoặc xôi) bên cạnh gà.
- Các lễ vật khác bày biện xung quanh theo thứ tự.
- Hương, đèn, nến đặt trước mâm.
Thứ Tự Cúng Giao Thừa
Nên cúng ngoài trời trước, sau đó mới cúng trong nhà. Việc cúng ngoài trời cần hoàn thành trước thời khắc giao thừa.
Nên cúng giao thừa ở trong nhà hay ngoài trời trước
Giải Đáp Thắc Mắc Về Cúng Giao Thừa
- Nhà chung cư có cần cúng ngoài trời không? Có thể cúng ở ban công hoặc sân chung của tòa nhà.
- Cúng giao thừa lúc mấy giờ? Nên cúng vào giờ Tý (23h – 1h sáng).
- Cúng giao thừa có cần gạo muối không? Có, gạo muối mang ý nghĩa xua đuổi tà ma.
- Gạo muối cúng xong làm gì? Rải từ sân ra cổng để xua đuổi tà ma.
Lưu Ý Khi Cúng Giao Thừa
- Thành tâm, tránh cãi vã, đổ vỡ.
- Mâm cúng tươm tất, thể hiện lòng thành kính.
- Không soi gương vào đêm giao thừa.
Văn Khấn Giao Thừa
Bài viết cung cấp 2 mẫu văn khấn giao thừa trong nhà và 1 mẫu văn khấn ngoài trời, gia chủ có thể lựa chọn mẫu phù hợp để sử dụng.
Kết Luận
Cúng giao thừa là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Hy vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin giúp bạn chuẩn bị mâm cúng và thực hiện nghi lễ cúng giao thừa một cách trọn vẹn, ý nghĩa. Chúc bạn và gia đình một năm mới an khang, thịnh vượng!