Lũ quét là hiện tượng thiên tai nguy hiểm, thường xảy ra ở vùng núi vào mùa mưa, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Vậy lũ quét là gì? Khác với lũ ống như thế nào? Bài viết của Hành Trình Khởi Nghiệp sẽ giải đáp chi tiết, đồng thời cung cấp các biện pháp phòng tránh hiệu quả.
Lũ quét là gì? Lũ ống là gì? Nguyên nhân và địa điểm thường xảy ra
Định Nghĩa Lũ Quét
lũ quét là lũ có tốc độ mực nước khổng lồ
Lũ quét là hiện tượng nước dâng cao đột ngột, với khối lượng nước khổng lồ di chuyển nhanh từ vùng cao xuống thấp. Dòng chảy xiết, chứa nhiều vật chất rắn, có sức tàn phá mạnh mẽ. Khác với lũ sông dâng cao từ từ trong thời gian dài, lũ quét xảy ra bất ngờ, trong thời gian ngắn, trên lưu vực nhỏ, địa hình dốc. Đỉnh lũ thường xuất hiện chỉ sau 3-4 giờ kể từ khi bắt đầu mưa.
Phân Biệt Lũ Quét và Lũ Ống
Tuy có đặc điểm tương đồng, lũ quét và lũ ống là hai hiện tượng khác nhau:
-
Lũ quét: Xảy ra trên sông nhỏ hoặc miền núi sau mưa lớn, khi đất không còn khả năng giữ nước. Dòng nước chảy xiết, cuốn trôi mọi thứ trên đường đi. Có thể xảy ra khi vỡ hồ, đập.
-
Lũ ống: Thường xảy ra ở vùng đồi núi, khi lượng nước từ thượng nguồn đổ xuống nhanh chóng, vượt quá khả năng tiêu thoát của điểm co thắt địa hình. Dòng nước bị dồn ứ phía trên và chảy xiết phía dưới eo thắt.
Nguyên Nhân Hình Thành Lũ Quét
Ngôi nhà ngả nghiêng sau trận lũ
Lũ quét hình thành do nhiều yếu tố: cường độ mưa, điều kiện khí hậu, địa hình, hoạt động con người và khả năng tiêu thoát lũ. Mưa lớn, tập trung trong thời gian ngắn, là nguyên nhân chính. Mưa lớn gây xói mòn, sạt lở, tạo thành dòng lũ quét chứa nhiều vật chất rắn.
Đặc Điểm Của Lũ Quét
Lũ quét có những đặc điểm chính sau:
-
Chứa nhiều vật chất rắn: Tỷ lệ vật chất rắn trong lũ quét thường chiếm 3-10%, thậm chí hơn, tạo thành lũ bùn đá.
-
Sức tàn phá lớn: Lũ quét có động năng lớn, xảy ra đột ngột, tốc độ cao, quét sạch mọi thứ trên đường đi.
Phân Loại Lũ Quét
Có nhiều loại lũ quét: lũ quét nghẽn dòng (do tắc nghẽn dòng chảy), lũ bùn đá (chứa nhiều bùn đá), lũ quét vỡ đập (do vỡ đập, hồ chứa), lũ quét hỗn hợp (kết hợp nhiều dạng thiên tai).
Địa Hình Thường Xảy Ra Lũ Quét
Lũ quét thường xảy ra ở vùng đồi núi, thung lũng, nơi có độ che phủ thực vật thấp, bề mặt đất không ổn định. Độ dốc, chiều dài và độ “trơn láng” của địa hình ảnh hưởng đến sức tàn phá của lũ quét.
Khu Vực Ít Xảy Ra Lũ Quét
Những ảnh hưởng mà lũ quét để lại
Lũ quét ít xảy ra ở đồng bằng hoặc khu vực có sông lớn. Đồng bằng không có độ dốc, còn sông lớn có khả năng điều tiết lượng nước, làm giảm nguy cơ lũ quét.
Ảnh Hưởng Của Lũ Quét
Tích Cực
Lũ quét giúp thực vật phát tán hạt giống, bồi đắp phù sa cho đất, tạo điều kiện cho thảm thực vật mới phát triển.
Tiêu Cực
Mọi người đang hỗ trợ cho những gia đình bị ảnh hưởng lũ quét
Lũ quét gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản, ô nhiễm nguồn nước, phá hủy môi trường, làm mất cân bằng hệ sinh thái, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.
Biện Pháp Phòng Tránh Lũ Quét
Biện Pháp Công Trình
-
Trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn.
-
Xây dựng hồ chứa điều tiết lũ.
-
Khai thông đường thoát lũ.
-
Xây dựng đê, tường chắn lũ.
Biện Pháp Phi Công Trình
-
Tuyên truyền, giáo dục người dân về tác hại và cách phòng tránh lũ quét.
-
Sơ tán dân cư khỏi vùng nguy hiểm.
-
Quy hoạch hạ tầng cơ sở hợp lý.
-
Xây dựng hệ thống cảnh báo sớm.
Hỗ Trợ Khi Bị Lũ Quét
Nhà nước có chính sách hỗ trợ người dân bị thiệt hại do lũ quét, bao gồm hỗ trợ xây nhà, cung cấp lương thực, thực phẩm…
Kết Luận
Lũ quét là thiên tai nguy hiểm, cần được hiểu rõ để có biện pháp phòng tránh hiệu quả. Hành Trình Khởi Nghiệp hy vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về lũ quét và cách ứng phó.
